 |  |
1.606.359 gości odwiedziło nas od 1 kwietnia 2008 r. |
 | Opis sytuacji przed wdrożeniem |  | |
 |
Władze powiatowe i gminne w 2000 roku zapoczątkowały działania organizacyjne zmierzające do promowania walorów Ziemi Kluczborskiej, czego konsekwencją miał być rozwój turystyki na tych obszarach. Niezbędna była tzw. turystyczna "inwentaryzacja" powiatu kluczborskiego. Miała ona dać odpowiedź na pytanie, czy aby na pewno warto na tych terenach stawiać na turystykę. Okazało się, że w powiecie znajduje się wystarczająca ilość walorów i atrakcji turystycznych, a także odpowiednia infrastruktura turystyczna z dobrą dostępnością komunikacyjną. Trzeba było jeszcze zadbać o wiedzę i świadomość środowisk, które ten rozwój turystyczny miały kreować. Dlatego też kolejnym krokiem było rozpoczęcie cyklu seminariów naukowo–szkoleniowych na temat rozwoju, jakości i promocji turystyki oraz produktu turystycznego. Właśnie w 2000 roku zorganizowano więc pierwsze seminarium, podejmując temat „Przemysł turystyczny na obszarach wiejskich”. Głównym celem trzydniowego spotkania było omówienie najważniejszych problemów związanych z rozwojem ilościowym i jakościowym gospodarstw turystycznych na obszarach wiejskich u progu trzeciego tysiąclecia. Rok później podczas drugiego seminarium dyskutowano o „Jakości usług turystycznych i ekologizacja rolnictwa w aspekcie dostosowania do standardów Unii Europejskiej”. Omawiano uwarunkowania rozwoju usług turystycznych i rolnictwa ekologicznego według standardów obowiązujących w jednoczącej się Europie. Po szkoleniach doraźnych podjęto decyzję o stworzeniu możliwości kształcenia permanentnego. W gminie Byczyna utworzono więc Policealne Studium Turystyczno-Hotelarskie. Do dziś kształci ono młodzież z zakresu obsługi ruchu turystycznego. W wielu przypadkach podnoszenie kwalifikacji kadr turystycznych ma decydujące znaczenie w procesie podnoszenia jakości usług, co stanowi bardzo istotny element w rozwoju turystyki. Kolejnym krokiem i jednocześnie efektem wzrostu świadomości przedsiębiorców działających w lokalnych przedsiębiorstwach turystycznych była potrzeba „konsolidacji sił” w rozwoju produktu turystycznego powiatu kluczborskiego. Zarejestrowano Kluczborską Lokalną Organizację Turystyczną. Stowarzyszenie początkowo obejmowało swoim działaniem wyłącznie powiat kluczborski. Sytuacja zmieniła się od 2004 roku, kiedy chęć współpracy i członkostwa w organizacji wyraził powiat oleski. W ten sposób Kluczborską Lokalną Organizację Turystyczną przemianowano na Kluczborsko-Oleską Lokalną Organizację Turystyczną. |
 |
 | Opis ogólnego podejścia i szczegółowych zadań |  | |
 |
Działania zmierzające do powołania pierwszego na Opolszczyźnie klastra turystycznego trwały od początku 2007 roku. Poprzez cykl spotkań informacyjnych i szereg działań KOLOT zachęcał lokalne środowisko przedsiębiorców z branży turystycznej, samorządy oraz instytucje badawczo – rozwojowe (B+R) do połączenia się w strukturę klastrową. Wspomniane zabiegi miały na celu utworzenie platformy współpracy środowiska samorządowego, gospodarczego oraz osób, instytucji i organizacji zainteresowanych rozwojem turystyki tego regionu. Zakończyły się sukcesem. Po utworzeniu klastra rozpoczęto poszukiwania partnerów oraz zbadano możliwości wspólnego aplikowania po środki zewnętrzne. Współdziałając z zagranicznym partnerem klaster realizuje: - wspólne projekty, mające na celu promowanie walorów turystycznych Opolszczyzny; - wymianę doświadczeń; - wizyty studyjne; - wymianę i zastosowanie w branży turystycznej nowych technologii i wiedzy z zakresu promocji, komunikacji społecznej, marketingu, public relations; - międzynarodowe kontakty branży turystycznej; - współpracę w dziedzinie tworzenia i promocji nowych produktów turystycznych. Współpraca powiatu z Kluczborsko-Oleską Lokalną Organizacją Turystyczną dotyczy pomocy technicznej, merytorycznej oraz pomocy finansowej np. w zakresie poręczenia kredytu zaciągniętego przez Stowarzyszenie. W ramach współpracy udostępnione zostały pomieszczenia biurowe na działalność stowarzyszenia. Otwartość na nowych członków i partnerów klastra daje możliwość ciągłego realizowania prorozwojowych projektów i różnorodnych programów. Klaster „Kraina Miodu i Mleka” to pierwszy w kraju klaster turystyczny. Powstał dzięki zaangażowaniu i wsparciu powiatu kluczborskiego i oleskiego oraz dzięki prężnie działającemu stowarzyszeniu – Kluczborsko-Oleska Lokalna Organizacja Turystyczna. Unikalność klastra, jako formy organizacyjnej, polega na tym, że jest to przestrzenne skupisko przedsiębiorstw, instytucji i organizacji, wzajemnie powiązanych ze sobą rozbudowaną siecią relacji o formalnym i nieformalnym charakterze, opartych o wspólną linię rozwoju (np. technologiczną, wspólne rynki docelowe, itd.). Przedsiębiorstwa w klastrze w różnych aspektach współpracują, jednocześnie ze sobą konkurując. Ponadto wspierane są przez instytucje oraz jednostki naukowo-badawcze. Celem klastra „Kraina Miodu i Mleka” jest rozłożone w czasie, intensywne i innowacyjne wspieranie rozwoju turystyki poprzez: - stworzenie sieci współpracy przedsiębiorstw, samorządu terytorialnego, uczelni wyższych i instytucji otoczenia biznesu, - wzrost liczby przyjeżdżających w region turystów, - podnoszenie poziomu obsługi klientów, - szeroką, profesjonalną informację o regionie, - tworzenie pakietów turystycznych i ich promocja, - tworzenie materiałów promocyjnych, - zapewnienie przepływu informacji pomiędzy uczestnikami klastra, - rozszerzenie oferty i konstruowanie jej tak, by zaspokajała potrzeby turystów, - planowanie i koordynowanie projektów oraz występowanie z wnioskami o ich dofinansowanie ze środków publicznych, - organizowanie konferencji, seminariów, spotkań, szkoleń. Inicjatywa utworzenia klastra turystycznego zrodziła się na początku 2007 r. Powołany 18 listopada 2008 roku już w sierpniu następnego roku rozpoczął realizację projektu "LOKALNY I REGIONALNY PRODUKT W WIRTUALNEJ PRZESTRZENI TURYSTYCZNEJ DORZECZA ODRY” w ramach finansowanego ze środków krajowych programu Innovation Express rozwijającego międzynarodową współpracę klastra z partnerami zagranicznymi w zakresie badań, rozwoju technicznego lub innowacji. Projekt realizowano wspólnie z z niemieckim klastrem Touristische Gruppe (CLUSTER) pro-agro Verband zur Forderung des landlichen Raumes im Land Brandenburg (Niemcy, Brandenburgia). W przedsięwzięciu wzięło udział 41 podmiotów, w tym 20 z partnerskiego klastra z Niemiec. Rozwój współpracy międzynarodowej (polsko – niemieckiej) w zakresie turystyki, ze szczególnym uwzględnieniem turystyki aktywnej, wiejskiej i hobbistycznej pomiędzy województwem opolskim (Polska) a krajem związkowym Brandenburgia (Niemcy) stanowił oś strategiczną działań w projekcie Innovation Express. Wspólna realizacja projektu trwała od 17 sierpnia 2009 roku do końca listopada 2009 roku. Projekt umożliwił m.in.: - stworzenie dwujęzycznego polsko-niemieckiego nowoczesnego portalu internetowego www.e-kolot.pl, promującego działalność członków obu klastrów, czyli głównie przedsiębiorców z branży turystycznej - gospodarstw agro- i ekoturystycznych, restauracji i hoteli; - stworzenie filmu promującego Ziemię Kluczborską i Oleską oraz oferty klastrowiczów, który stał się elementem szerokiej kampanii w mediach (informacje reklamowe ukazały się m.in. na antenie TVN24, w tygodniku Neewsweek Polska czy w regionalnych mediach); - stworzenie m.in. mobilnego przewodnika po obszarach partnerskich klastrów (przeznaczony na telefony komórkowe); - wyrobienie tablic identyfikujących członków klastra; - wydanie w języku polskim i niemieckim publikacji zawierającej oferty członków partnerskich klastrów oraz przepisy lokalnych potraw. Ponadto członkowie klastra polskiego, głównie właściciele gospodarstw agroturystycznych i przedsiębiorcy prowadzący inną działalność turystyczną, wyjechali do Niemiec, podglądać u swoich partnerów z Brandenburgii tamtejsze rozwiązania oraz wypracować współpracę turystyczną pomiędzy oboma klastrami. W ramach projektu przeprowadzono także szkolenia dla grupy klastrowej, w zakresie stosowania innowacyjnych metod promowania usług, seminarium informacyjno-promocyjne o realizacji projektu oraz promocję projektu w środkach masowego przekazu. W efekcie jego realizacja pozwoliła na wprowadzenie innowacyjnych metod komunikacji i promocji członków klastra (dotychczas przedsiębiorcy promowali swoje produkty z użyciem tradycyjnych narzędzi marketingowych m.in. udział w targach i jarmarkach, autonomiczne strony internetowe, indywidualnie wydawane materiały promocyjne) oraz przyczyniła się do wzrostu ruchu turystycznego i sprzedaży oferowanych produktów i usług. Komercjalizacja oferty podmiotów klastra z wykorzystaniem innowacyjnych narzędzi komunikacji (wirtualna platforma turystyczna) pozwoliła także na:- podniesienie jakości oferowanych usług,- transfer wiedzy i technologii,- wymianę doświadczeń,- systematyczne podnoszenie kwalifikacji zawodowych oferentów i odbiorców produktów. Budżet realizacji projektu wyniósł 495 tys. złotych. Całe zadanie było dla KOLOT-u sporym wyzwaniem organizacyjnym i finansowym i przekraczało możliwości stowarzyszenia. Z pomocą przyszedł samorząd. Powiat kluczborski pomógł merytorycznie i techniczne przy jego realizacji. Rada Powiatu w Kluczborku poręczyła też kredyt, który stowarzyszenie musiało zaciągnąć, aby zakończyć jego realizację. Krótki okres działalności klastra w zestawieniu z podejmowanymi działaniami, zainwestowanymi środkami i osiągnięciami w zakresie rozwoju turystyki pozwala twierdzić, że jest to dobry i trafiony sposób na rozwój turystyki w powiecie kluczborskim i oleskim, a także w województwie, regionie, czy nawet kraju. Można tutaj śmiało stwierdzić, że taki pakiet promocyjny, rzadko jest realizowany, a tutaj siłami samorządu i stowarzyszenia to się udało.Proces utworzenia klastra turystycznego, wymagał przede wszystkim wielu działań mających na celu integrację przedsiębiorców z lokalnej branży turystycznej, instytucji naukowo-badawczych i samorządów, jak również przekonanie tych podmiotów do idei współpracy. Proces ten zrealizowano przy pomocy spotkań i szkoleń ze specjalistami z dziedziny clusteringu. Koszty ich organizacji poniosły – powiat kluczborski i stowarzyszenie KOLOT. |
 |
 | Rezultaty wdrożenia narzędzia |  | |
 |
Utworzenie klastra turystycznego „Kraina Miodu i Mleka” to efekt współpracy powiatu kluczborskiego i oleskiego oraz osobistych aktywności lokalnych liderów inicjatyw proturystycznych. Przedsięwzięcie jest bardzo dobrze odbierane i przyjmowane, zarówno przez samych członków klastra, którzy mają możliwość promowania swojej działalności, jak i przez władze samorządowe, które cieszą się każdą inicjatywą przyczyniającą się do promocji i rozwoju turystyki. Realizacja projektu "LOKALNY I REGIONALNY PRODUKT W WIRTUALNEJ PRZESTRZENI TURYSTYCZNEJ DORZECZA ODRY” oraz pozyskanie i zaangażowanie tak dużej ilości środków zewnętrznych (około 495 tys. zł) doprowadziło w opinii ekspertów i przedsiębiorców do zwiększenia sprzedaży oferowanych usług oraz wzrostu liczby klientów, ułatwienia dostępu do nowych rynków zbytu, wprowadzenia w firmach innowacyjnych metod komunikacji i promocji. Natomiast zaangażowanie partnera zagranicznego pozwoliło na wymianę doświadczeń i wzajemną międzynarodową promocję swoich produktów, co przekłada się bezpośrednio na szerszy odbiór inicjatywy klastrowej poprzez m.in.: - wzrost mobilności sprzedaży oferowanych przez klaster produktów z wykorzystaniem nowych technologii, - promocję oferty turystycznej obu regionów, - wzrost ruchu turystycznego pomiędzy regionami, - wymianę wiedzy i doświadczeń uczestników obu klastrów. Istotne wydaje się też wskazanie efektów, jakimi zaowocowało powołanie klastra z różnych perspektyw: zarówno samorządu lokalnego, organizacji pozarządowych, a także strategicznych działań województwa i regionu. Podkreślić trzeba zatem, że: a) Klaster turystyczny województwa opolskiego powstał dzięki zaangażowaniu i wsparciu powiatów kluczborskiego i oleskiego oraz dzięki prężnie działającemu stowarzyszeniu Kluczborsko-Oleskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej (KOLOT). Powołany przy niewielkich nakładach pierwszy na Opolszczyźnie i w kraju klaster turystyczny przyczynił się do znacznego wypromowania regionu. Bogata oferta turystyczna została dostrzeżona w województwie, w kraju oraz w partnerskich powiatach w Niemczech i na Ukrainie. Szeroko zakrojona promocja lokalnych atrakcji turystycznych, produktów i usług miejscowych, licznie występujących gospodarstw eko- i agroturystycznych doprowadziła do wzrostu zainteresowania Ziemią Kluczborską, a co za tym idzie do wzrostu ruchu turystycznego. b) Inicjator i założyciel klastra turystycznego województwa opolskiego - Kluczborsko-Oleska Lokalna Organizacja Turystyczna (KOLOT) za cel stawia sobie głównie wspomaganie i kreowanie rozwoju turystyki oraz promocję walorów turystyczno-kulturowych Opolszczyzny. KOLOT prowadzi działalność szkoleniową. Jest organizatorem cyklu dziesięciu turystycznych seminariów naukowo-szkoleniowych, których tematyka oscylowała wokół takich zagadnień jak: rozwój obszarów wiejskich, jakość i promocja turystyki, tworzenie produktu turystycznego itp. Powołany w ramach stowarzyszenia klaster wpisuje się w jego statutową działalność. Ponadto daje nowe możliwości pozyskiwania środków zewnętrznych na rozwój turystyki, przyczynia się do wzrostu liczby turystów oraz zwiększenia sprzedaży oferowanych przez udziałowców klastra usług. c) Rozwój turystyki jest jedną ze strategicznych dziedzin wpisanych w strategiczno-operacyjne dokumenty rozwoju województwa opolskiego. Branża ta została uznana za priorytetową dla rozwoju gospodarki regionu, wymagającą odpowiedniego podejścia i wsparcia. Jest to spójne ze strategią i polityką powiatu kluczborskiego, statutowymi celami KOLOT-u oraz działającego w ramach organizacji klastra „Kraina Miodu i Mleka”. Powołanie klastra turystycznego jest więc szczególnie powiązane ze strategią rozwoju turystyki w powiecie kluczborskim. W tym zakresie samorząd oraz stowarzyszenie KOLOT rozpatruje wspólne decyzje, plany działania oraz podejmuje wspólne inicjatywy. Przykładem takich działań był realizowany przez klaster, przy dużym wsparciu merytorycznym i technicznym samorządu, projekt w ramach programu Innovation Express. |
 |
 | Zasady równości płci |  | |
Program ten jest projektem neutralnym, nie naruszającym zasad równości w dostępie kobiet i mężczyzn do usług publicznych. Jego realizacja bezpośrednio wpływa na poprawę jakości życia mieszkańców gminy bez względu na płeć. |
 | Współpraca ze społeczeństwem obywatelskim |  | |
 |
Ze względu na specyfikę usługi, nie występuje wprost przy jej realizacji sformalizowana współpraca ze społecznościami lokalnymi. Natomiast podkreślić trzeba wzorową współpracę samorządu z organizacją pozarządową, jaką jest stowarzyszeniu Kluczborsko-Oleskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej (KOLOT). Na udanym wdrożeniu i realizacji pomysłu powołania klastra turystycznego skorzystała społeczność lokalna. Szereg miejscowych gospodarstw eko- i agroturystycznych reklamuje innowacyjnie swoją działalność w ramach klastra. Poprzez akcje promujące walory turystyczne Ziemi Kluczborsko-Oleskiej mieszkańcy obu powiatów zwracają większą uwagę na lokalne atrakcje turystyczne. Stale zwiększające się zainteresowanie turystów przyjeżdżających spoza regionu jest bodźcem do poszerzania wiedzy o lokalnej historii, tradycjach i zwyczajach, a także do zaznajamiania się z usługami turystycznymi oferowanymi przez lokalnych przedsiębiorców. Coraz częściej z inicjatywy mieszkańców powstają lokalne grupy, które w ramach różnych programów angażują się w prezentowanie dawnych rzemiosł i tradycji, co poszerza bazę atrakcji turystycznych regionu. |
 |
 | Zalecenia dla instytucji zainteresowanych replikacją |  | |
 |
Inicjatywa klastrowa jest możliwa do realizacji i powtarzalna właściwie na każdym terenie. Wystarczy dobry pomysł, grupa zorganizowanych i chętnych do podjęcia ryzyka osób oraz perspektywy pozyskiwania środków. Klaster pozwala osiągnąć swoim członkom trwałą przewagę konkurencyjną. Osiągają oni znacznie więcej, niż gdyby mieli pracować sami. Koncentracja przedsiębiorstw, dostawców usług, instytucji akademickich oraz producentów skupionych na tym samym obszarze, wspomaga tworzenie nowych produktów, nowych firm, a co za tym idzie także nowych miejsc pracy. Klaster daje możliwość szybkiej adaptacji do zmieniającego się rynku i zróżnicowanych wymagań poprzez współpracę oraz stosowanie nowych technologii. Jest efektywnym czynnikiem rozprzestrzeniania się innowacji. Podczas realizacji nowych przedsięwzięć o charakterze klastrowym warto zwrócić uwagę na kilka wskazówek: 1. Każdemu z podejmowanych zadań powinien towarzyszyć merytoryczny plan działania z jasno określonymi skutkami i celami do osiągnięcia. 2. Rozliczając przedsięwzięcia w ramach projektów należy zadbać o zgodność faktur i dokumentów księgowych, a także transparentność dokonywanych transakcji finansowych. 3. W trakcie realizacji zadania czasochłonne może okazać się kompletowanie materiałów do ofert. 4. W przypadku współpracy z partnerem zagranicznym mogą wystąpić trudności wynikające z nieznajomości języka. 5. Realizowany projekt należy na bieżąco kontrolować. Szczególną uwagę należy zwracać na poprawność realizowanych działań oraz zgodność z harmonogramem. Ważny elementem jest przestrzeganie ustalonych terminów, co ma wpływ na termin realizacji projektu, a w efekcie wpływa na jego ostateczne powodzenie. |
 |
|
 |
 |
 | Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego |
|
|