| |
1.664.977 gości odwiedziło nas od 1 kwietnia 2008 r. | Wsparcie udzielone przez Norwegię, Islandię i Lichtenstein |
|
| Opis sytuacji przed wdrożeniem | | |
|
Gmina Polkowice oraz KGHM Polska Miedź S.A. celem umożliwienia Spółce budowy nowych i rozbudowy już istniejących zakładów, a także dalszego ograniczania ujemnych skutków na środowisko działalności prowadzonej przez KGHM oraz potrzeby w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej, ekonomicznej i społecznej gminy Polkowice, już w marcu 2012 r. zawarły dwustronne porozumienie o współpracy na rzecz rozbudowy formowania OUOW „Żelazny Most”. Zgodnie z jego treścią strony zobowiązały się do współpracy przy prowadzeniu niezbędnych procedur administracyjnych związanych z uruchomieniem planowanej inwestycji. KGHM Polska Miedź S.A. zobowiązała się również do wsparcia finansowego zadań własnych gminy oraz współpracy w obszarach rynku pracy, rozwoju zawodowego uczniów i studentów, badań zdrowotnych dzieci młodzieży. Zawarte porozumienie stanowiło jednak efekt negocjacji bez udziału społeczności lokalnej. Beneficjentem ostatecznym tego partnerstwa byli wszyscy mieszkańcy gminy, niezależnie od stopnia w jakim OUOW „Żelazny Most” oddziaływał na ich życie. Grupa docelowa została zatem określona bardzo szeroko, przez co problemy, obawy i oczekiwania mieszkańców miejscowości w największym stopniu zainteresowanych zagadnieniem rozbudowy i formowania zbiornika nie zostały należycie zdiagnozowane i uwzględnione. Nie dokonano rzetelnej konfrontacji wartości społecznych z celami korporacyjnymi, co utrudniło wzajemne zrozumienie potrzeb i prawidłowe określenie ram możliwości współpracy trzech zainteresowanych stron: KGHM, Gminy oraz mieszkańców wsi bezpośrednio sąsiadujących z planowana inwestycją, tj. Tarnówek, Żelazny Most, Dąbrowa, Pieszkowice i Komorniki. Mając powyższe na uwadze KGHM Polska Miedź S.A. zdecydowała się na przeprowadzenie innowacyjnego procesu dialogu społecznego, który zapewnił dogłębne zdefiniowanie potrzeb wszystkich tych, na których planowana inwestycja może oddziaływać dziś i w przyszłości oraz ich równych udział w projektowaniu rozwiązań wspólnie z inwestorem. Proces dialogu społecznego został zaprojektowany i przeprowadzony przy wsparciu niezależnych moderatorów z firmy GoodBrand (obecnie better.), specjalizującej się w projektowaniu i prowadzeniu procesów dialogu społecznego oraz uruchamianiu innowacji społecznych. Zadbali oni odpowiednie przygotowanie uczestników dialogu do artykułowania swoich potrzeb i oczekiwań w kontekście planowanej inwestycji, jak i aktywny udział wszystkich interesariuszy inwestycji we wspólnym projektowaniu rozwiązań. Nigdy wcześniej nie prowadzono tego typu działań w sprawach o tak dużej skali i znaczeniu dla całego regionu, przy jednoczesnym poszanowaniu prawa głosu osób bezpośrednio zagrożonych skutkami podejmowanych działań inwestycyjnych. |
|
| Opis ogólnego podejścia i szczegółowych zadań | | |
|
Biorąc pod uwagę różnice w odbiorze stron dialogu społecznego (KGHM i Gmina Polkowice) oraz w nastawieniu i zaufaniu mieszkańców, co jest jednym z kluczowych czynników ryzyka w kontekście osiągnięcia trwałych ustaleń pomiędzy stronami, zdecydowano o zatrudnieniu profesjonalnych i niezależnych moderatorów zewnętrznych. Celem tego działania było przygotowanie społeczności lokalnych do partycypacji w konsultacjach społecznych wspierających proces inwestycyjny - rozbudowę OUOW „Żelazny Most”. Projekt objął pięć miejscowości, które będą najbardziej dotknięte skutkami inwestycji: Tarnówek, Żelazny Most, Dąbrowa, Pieszkowice i Komorniki. Wszystkie miejscowości położone są w gminie Polkowice. Niezależni moderatorzy odpowiadali za następujący zakres działań: • wsparcie społeczności pięciu miejscowości w dogłębnym zrozumieniu potencjalnego oddziaływania planowanej inwestycji na ich życie oraz ich potrzeb w kontekście inwestycji; • wsparcie każdej społeczności w wyartykułowaniu oczekiwań i postulatów w kontekście inwestycji; • przygotowanie społeczności do prowadzenia dialogu z KGHM i Gminą Polkowice oraz wspólnego projektowania rozwiązań; • zidentyfikowanie potencjalnych podobieństw i różnic w nastawieniu i oczekiwaniach społeczności oraz potencjalnych zarzewi konfliktów; • zwiększenie świadomość zespołu KGHM co do sytuacji poszczególnych społeczności względem planowanej inwestycji, ich potrzeb i oczekiwań; • przygotowanie zespołu KGHM do prowadzenia dialogu społecznego oraz wspólnego projektowania rozwiązań; • moderowanie procesu dialogu społecznego i współprojektowania rozwiązań podczas sesji konsultacyjnych z udziałem wszystkich stron dialogu; • wsparcie uczestników dialogu na etapie jego realizacji, w osiąganiu konsensusu i wypracowywaniu wspólnych rozwiązań, satysfakcjonujących wszystkie strony i jednocześnie możliwych do zrealizowania; • skrócenie procesu negocjacyjnego. Na tym etapie realizację działań podzielono na dwa kluczowe kroki: KROK 1. Zrozumienie specyfiki i sytuacji 5 miejscowości względem planowanej inwestycji oraz spotkania indywidualne z ich przedstawicielami: • Mini desk-research – działanie to służyło poznaniu specyfiki każdej z pięciu miejscowości objętej projektem oraz jej położenia względem planowanej inwestycji. Obejmowało ono zgromadzenie informacji socjo-demograficznych, m.in. położenie geograficzne miejscowości względem OUOW Żelazny Most i planowanej Kwatery Południowej, liczbę mieszkańców i ich strukturę wiekową, liczbę domów, obecność placówek edukacyjnych, świetlic wiejskich oraz aktywność społeczną mieszkańców, etc. Dodatkowo zidentyfikowno kluczowych liderów opinii w społecznościach, z którymi miały zostać przeprowadzone późniejsze spotkania. • Opracowanie szczegółowego scenariusza działań służących przygotowaniu społeczności do udziału w dialogu społecznym – działanie to obejmowało przygotowanie szczegółowego scenariusza przebiegu konsultacyjnych sesji przygotowawczych, podczas których mieszkańcy każdej z miejscowości mogliby przygotować się do rozmów z inwestorem i wspólnego wypracowywania rozwiązań. • Indywidualne spotkania z przedstawicielami społeczności - działanie to obejmowało bezpośrednie spotkania z Sołtysami każdej z pięciu miejscowości, podczas których konsultowana była koncepcja działań służących przygotowaniu się mieszkańców do aktywnego dialogu z KGHM i wspólnego projektowania rozwiązań. Wspólnie z Sołtysami dostosowano scenariusz konsultacyjnych sesji przygotowawczych do potrzeb mieszkańców.
KROK 2. Konsultacyjne sesje przygotowawcze z mieszkańcami: • Przygotowanie i realizacja konsultacyjnych sesji przygotowawczych – działanie to obejmowało realizację pięciu sesji konsultacyjnych w każdej z miejscowości. Sesje prowadzone były przez moderatora firmy Goodbrand i odbywały się w świetlicy wiejskiej danej miejscowości. • Przygotowanie i realizacja warsztatu podsumowującego z zespołem KGHM – w oparciu o zgromadzone podczas sesji konsultacyjnych informacje dotyczące potrzeb i postulatów społeczności, opracowano raport, który następnie zaprezentowano zespołowi pracowników KGHM podczas podsumowującego spotkania warsztatowego. Kolejne etapy działań angażowały wszystkie zainteresowany strony. Do dialogu społecznego włączyły się aktywnie KGHM i Gmina Polkowice.
KROK 3. Przeprowadzenie sesji konsultacyjnych w każdej z miejscowości osobno w celu ustalenia zakresu postulatów do realizacji. • W sesjach udział brali przedstawiciele KGHM, Burmistrz Polkowic i pracownicy Urzędu, Sołtys, rada sołecka, mieszkańcy, zewnętrzny moderator firmy Goodbrand. • Celem sesji było przedstawienie konkretnych propozycji KGHM i Gminy Polkowice na postulaty mieszkańców oraz uzgodnienie szczegółowych warunków realizacji postulatów.
KROK 4. Przeprowadzenie otwartych spotkań z mieszkańcami w każdej miejscowości • W sesjach udział brali przedstawiciele KGHM, Burmistrz Polkowic, Sołtys, rada sołecka, mieszkańcy oraz zewnętrzny moderator. • Celem było zaprezentowanie mieszkańcom podjętych zobowiązań oraz stron odpowiedzialnych za ich realizację. Postulaty dotyczyły m.in.: pracy w miedziowej spółce, wypoczynku dla dzieci, opieki zdrowotnej, sanatoriów dla dorosłych, oczyszczania rowów oraz szkód górniczych. We wszystkich obszarach udało się wypracować akceptowalne przez strony dialogu rozwiązanie, a podpisane Porozumienie obejmuje obszary wspólne i ważne dla wszystkich miejscowości, obszary ważne dla kilku miejscowości oraz obszary ważne dla danej miejscowości.
Podczas sesji konsultacyjnych w każdej miejscowości mieszkańcy zgłaszali problem z dostępem do wiedzy i informacji w różnych tematach. Szczególnie istotny jest przepływ informacji w kwestiach: 1. planów rozbudowy OUOW „Żelazny Most”; 2. oddziaływania OUOW „Żelazny Most”; 3. planów co do nieczynnego obecnie zbiornika poflotacyjnego Gilów; 4. planowanych tąpnięć i ich sile; 5. wyników badań emisji i immisji Szybu Wentylacyjnego R-8; 6. planów bezpieczeństwa i ewakuacji; 7. postulatów społeczności i stanu ich realizacji; 8. świadczeniach w ramach realizacji postulatów. Mieszkańcy wskazali konkretne narzędzia i kanały komunikacji, którymi chcieliby otrzymywać informacje: • osobne broszury i akcje informacyjne dotyczące danego tematu, np. plany rozbudowy Żelaznego Mostu; • cykliczny biuletyn dedykowany pięciu wioskom, który trafiałby do skrzynki każdego mieszkańca, wykładany byłby w świetlicy czy sklepie, a informowałby o najważniejszych kwestiach związanych z rozbudową Żelaznego Mostu i realizacją działań rekompensacyjnych; • tablice/plakaty informacyjne w każdej wiosce; • SMS/telefony; • bezpośrednie spotkania KGHM i Burmistrza z mieszkańcami, cykliczne i inicjowane przez KGHM i Burmistrza.
Obecnie w partnerstwie stosowane są następujące kanały informacyjne: • Kwartalne spotkania z mieszkańcami w świetlicach wiejskich; • Redakcja i dystrybucja przez KGHM bezpłatnej gazety pt.: „Po sąsiedzku” traktującej o sprawach dotyczących OUOW „Żelazny Most” oraz realizacji postulatów zawartych w Porozumieniu (miesięcznik w pierwszym roku realizacji Porozumienia, obecnie dwumiesięcznik); • Redakcja i dystrybucja bezpłatnego Informatora Gminy Polkowice zawierającego informacje o świadczeniach i usługach gminy, jej jednostek organizacyjnych i spółek na rzecz mieszkańców oraz dane teleadresowe ważnych instytucji i organizacji pozarządowych oraz zakres ich działalności; • Sfinansowanie wyposażenia pięciu stanowisk komputerowych, po jednym w każdej świetlicy wiejskiej, z dostępem do sieci Internet celem zapewnienia mieszkańcom możliwości czerpania informacji także tym kanałem; • Produkcja i rozmieszczenie w szkołach, do których uczęszczają uczniowie ze wsi objętych Porozumieniem tablic informacyjnych na temat OUOW „Żelazny Most”; • Wskazanie osób i komórek w KGHM oraz Urzędzie Gminy odpowiedzialnych za poszczególne obszary realizacji Porozumienia; • Dystrybucja broszur informacyjnych dotyczących sposobu zachowania się i lokalizacji dróg ewakuacyjnych w przypadku awarii OUOW „Żelazny Most” oraz oznakowanie dróg ewakuacyjnych w terenie; • Organizacja Dni Otwartych OUOW „Żelazny Most”, w ramach których mieszkańcy mogli bawić się na festynie oraz wziąć udział w Biegu Charytatywnym po koronie obiektu; • Szeroka akcja informacyjna w mediach na temat Porozumienia, jego celów, stopnia realizacji oraz osiąganych rezultatów; • Wykorzystanie stron internetowych Urzędu Gminy ( www.polkowice.eu ) oraz KGHM ( www.kghm.pl ) , do działań informacyjnych; • Publikacje w wydawanej przez Urząd Gminy Polkowice „Gazecie Polkowickiej”. Dodatkowym narzędziem będzie umieszczenie na ścianie zewnętrznej świetlicy wiejskiej w Tarnówku elektronicznej tablicy informującej o pyleniu z OUOW „Żelazny Most”, stężeniu pyłu, prędkości wiatru, wilgotności, temperatury powietrza, aktualnego czasu. Tablica zostanie zamontowana w grudniu br.
|
|
| Rezultaty wdrożenia narzędzia | | |
|
Dialog społeczny wokół rozbudowy OUOW Żelazny Most zakończył się spektakularnym sukcesem. W dniu 18 lipca 2014 roku podpisano Porozumienie pomiędzy KGHM Polska Miedź S.A. reprezentowaną przez Prezesa i Wiceprezesa Zarządu a Gminą Polkowice reprezentowaną przez Burmistrza Polkowic przy udziale Sołtysów Dąbrowy, Komornik, Pieszkowic, Tarnówka oraz Przewodniczącego Rady Sołeckiej w Żelaznym Moście, którzy również sygnowali Porozumienie swoim podpisem. Kluczowe czynniki sukcesu w osiągnięciu porozumienia: • odniesienie się przez KGHM i Burmistrza Polkowic szczegółowo do każdego postulatu przedstawionego przez społeczności; • zaangażowanie innych interesariuszy (Nadleśnictwo, Agencja Rynku Rolnego, operator telefonii komórkowej) w znalezienie odpowiedzi na wybrane postulaty • dokładne określenie zakresu działań, jakie zostaną podjęte w odpowiedzi na postulaty mieszkańców: o działania KGHM (z wyróżnieniem poszczególnych oddziałów/zakładów); o działania Gminy (z przydzieleniem zadań w strukturze Urzędu); • dialog i bliska współpraca pomiędzy KGHM i Burmistrzem, w celu ustalenia zakresu odpowiedzialności za realizację postulatów; • ustalenie jasnej ścieżki wzajemnego monitorowania postępów w realizacji zobowiązań i rozliczania rezultatów; • znalezienie wspólnego rozwiązania na lepszą redystrybucję przekazywanych obecnie przez KGHM środków do Gminy, aby mogły one lepiej służyć realizacji potrzeb i postulatów pięciu wiosek sąsiadujących z OUOW „Żelazny Most”; • uzupełnienie wiedzy mieszkańców i wyposażenie ich w informacje, których im brakuje; • regularne informowanie mieszkańców o postępach w realizacji postulatów; • cykliczne podsumowywanie osiągnięć i dialog z mieszkańcami co do ewentualnych modyfikacji i zmian na przyszłość; • zapewnienie możliwości cyklicznych spotkań bezpośrednich z mieszkańcami, jako naturalnej kontynuacji dialogu społecznego i platformy do wczesnej identyfikacji potrzeb oraz ewentualnych obszarów niezadowolenia; • podchodzenie do mieszkańców z większym szacunkiem, aby czuli się pełnoprawnymi partnerami w dialogu społecznym z KGHM i Gminą Polkowice; • zadbanie o poprawę stylu komunikowania się przedstawicieli KGHM i Gminy Polkowice z mieszkańcami. 20. Możliwość replikowalności rozwiązania przez inne partnerstwa (Prosimy o opisanie i uzasadnienie czy w Państwa ocenie w innych partnerstwach będzie można łatwo zaadaptować to rozwiązanie) Innowacyjny i pogłębiony procesu dialogu społecznego oraz rzetelnej polityki komunikacyjnej służy zrozumieniu potrzeb, oczekiwań i ram możliwości współpracy poszczególnych Stron i interesariuszy. Są to narzędzia, dzięki którym dużo łatwiej i skuteczniej zarządzać można procesem przygotowania inwestycji lub programów rozwojowych obszaru funkcjonalnego, których realizacja jest co prawda gospodarczo i ekonomicznie pożądana, ale wzbudza poważny opór społeczny wobec potencjalnych zagrożeń środowiskowych i bytowych społeczności znajdującej się w bezpośrednim oddziaływaniu skutków realizacji przedsięwzięcia. Upodmiotowienie mieszkańców w roli partnerów dialogu, wzajemne zrozumienie potrzeb, oczekiwań oraz obaw buduje pozytywny klimat wokół inwestycji i zwiększa poziom akceptacji społecznej dla jej realizacji. Zwiększa się również społeczna odpowiedzialność biznesu czy też polityki władz samorządowych, co jest z korzyścią dla środowiska, mieszkańców oraz zrównoważonego rozwoju obszaru funkcjonalnego. Korzyści wynikające z przyjętej metodyki – dialogu społecznego Głębsze zrozumienie potrzeb i oczekiwań społeczności lokalnej wobec podmiotu gospodarczego i władz samorządowych w kontekście inwestycji oraz obszarów jej oddziaływania (mogą być rozpatrywane różne konfiguracje stron dialogu). Budowa platformy współpracy, wymiany wiedzy i monitoringu działań. Umocnienie istniejących i nawiązanie nowych relacji pomiędzy podmiotem gospodarczym, jednostką samorządu terytorialnego i społecznościami (mogą być rozpatrywane różne konfiguracje stron dialogu). Rzetelne zdefiniowanie podmiotów odpowiedzialnych za wypracowanie i realizację działań w ramach możliwości odpowiedzi na postulaty. Zapewnienie pełnej partycypacji wszystkich Stron, w atmosferze otwartości i wzajemnego zrozumienia, przy wsparciu niezależnych moderatorów. Wypracowanie najlepszych rozwiązań dzięki zaangażowaniu Stron dialogu, sesjom konsultacyjnym i dialogowym z udziałem wszystkich partnerów dialogu. Wzrost zaufania społeczności do Stron dialogu społecznego. Wzrost akceptacji i zrozumienia dla planowanych przedsięwzięć w wyniku rzetelnej i skutecznej polityki informacyjnej z wykorzystaniem prostych i dobrze dostępnych kanałów informacyjnych. Upodmiotowienie mieszkańców i włączenie do procesu decyzyjnego w roli partnera i „społecznego cenzora”. |
|
| Zalecenia dla instytucji zainteresowanych replikacją | | |
|
Praktyczne rady dotyczące planowania, realizacji i monitorowania wdrożenia danego rozwiązania. • Należy zatrudnić kompetentnych, obiektywnych, doświadczonych i profesjonalnych moderatorów zewnętrznych. • Należy ustalić jasne, jednoznaczne i niezmienne zasady współpracy w ramach dialogu, tj. określić cele i sposoby ich realizacji, uzgodnić harmonogram działań, zdefiniować czas na dyskusję, wnoszenie postulatów i przygotowanie odpowiedzi. Należy sprecyzować sposób przyjmowania wypracowanych rozwiązań (np. głosowanie) oraz zadbać o czytelny przekaz informacji. • Należy przestrzegać ustalonego harmonogramu i uzgodnionych terminów. • Należy rzeczowo i merytorycznie odnieść się do wszystkich postulatów zgłaszanych przez interesariuszy zachowując postawę partnerską. • Należy zapewnić możliwie wysoki poziom decyzyjności w procesie negocjacyjnym, a jeżeli nie jest to możliwe z uwagi na rozbudowaną strukturę strony dialogu, określić nieprzekraczalny termin i sposób udzielenia odpowiedzi. • Należy dokonać właściwego podziału obowiązków i zadań w strukturach partnerów odpowiedzialnych za realizację poszczególnych obszarów partnerstwa. Trudności z jakimi można się liczyć. • Nieufność interesariuszy i ich niechęć do planowanego przedsięwzięcia oraz jego realizatorów. • Brak wiary społeczności w dobre intencje podmiotów gospodarczych i publicznych oraz końcowy efekt realizacji zobowiązań. • Rozbudowane żądania i postulaty interesariuszy. • Brak wzajemnego zrozumienia Stron dialogu. • Nierówne traktowanie Stron dialogu. Sposób przeciwdziałania trudnościom Zapewnienie opartego na partnerskich relacjach dialogu społecznego z wykorzystaniem narzędzi opisanych w niniejszym zgłoszeniu oraz przestrzegając ustalonych i zaakceptowanych przez wszystkie Strony zasad współpracy.
|
|
|
|
|
| | | Wsparcie udzielone przez Norwegię, Islandię i Lichtenstein | | | | | | | | Norweski Związek Władz Lokalnych i Regionalnych | |
|
|