Przygotowania do pełnego wdrożenia projektu zgodnie z przyjętą „Teorią jednego projektu" objęły: własne badania rynku muzealniczego w Polsce oraz wybranych ośrodków zachodniej Europy i Stanów Zjednoczonych, analizy statystyk własnych pod kątem odbiorców, analizę etapu wdrożeniowego systemu projektowego. 

     Zmiany zachodzące we współczesnym zachodnim świecie muzealniczym, zarówno w dużych zachodnioeuropejskich kompleksach muzealniczych, jak i małych muzeach regionalnych, w sposób jednoznaczny wskazywały drogi rozwoju tego typu instytucji również na gruncie polskim. Naturalną wydawała się tendencja odejścia od klasycznej wersji rozumienia funkcji muzeum jako obiektu-pomnika bądź obiektu-galerii, niespecjalnie zainteresowanego rozbudową oferty kulturalnej. 

     Bezpośrednim celem, jaki powinno postawić przed sobą muzeum typu miejskiego, było nie tylko ukierunkowanie strategii, ale przede wszystkim próba zmiany świadomości mieszkańców, z których większość nie wie nawet o istnieniu muzeum w ich mieście. 

     Stara koncepcja oparta o stereotyp „muzealnej przestrzeni sakralnej obcej zwiedzającemu", w której muzeum istnieje niezależnie od czynników zewnętrznych, nie mając żadnych bodźców zewnętrznych, zgodnie z przyjętą strategią powinna odejść w zapomnienie zastąpiona przez nową koncepcję, bardziej otwartą i nowoczesną. 

     Zmiana i reorientacja celów strategicznych, jakie stanęły przed muzeum, sprowadzona została w tym kontekście do traktowania go przede wszystkim jako powszechnego, dostępnego dla wszystkich oraz bardzo interesującego źródła wiedzy bezpośredniej, a co się z tym wiąże również przyjemności i wrażeń estetycznych. 

     Nie należało w tym zakresie dokonać przewartościowania w kierunku zwiększenia oferty imprezowej. To niebezpieczeństwo, które w prosty sposób mogło uczynić muzeum instytucją pokrewną ośrodkowi kultury. Multiplikowanie zadań przez dwie instytucje, zwłaszcza w obrębie jednego miasta, wydawało się bezzasadne, a w przypadku muzeum również naganne. 

     Podstawowe założenie brzmiało następująco: Muzeum powinno zawsze, w kontekście przygotowywanej oferty, uwzględniać na pierwszym miejscu czynnik edukacyjno-naukowy, bez względu na konsekwencje statystyczne. 

     Miarą poczynań, a co się z tym wiąże miarą ich poziomu, nie powinny być jedynie źródła statystyczne - w tym przypadku znaczny wzrost odwiedzin sugerować mógł przewartościowanie w stronę oferty zbyt łatwej, nierozbudowującej wiedzy odbiorcy. Budując ofertę zawsze należy mieć na uwadze oba elementy - zarówno statystykę odbioru, jak i oddziaływanie edukacyjne. 

     Taka równowaga zauważalna była już od wielu lat w muzeach Europy Zachodniej, gdzie szczególną wagę i rolę przypisuje się ofercie edukacyjnej skierowanej nie tylko do dzieci i młodzieży, ale również ludzi dorosłych, a nawet całych rodzin. „Service educative" jest czasami elementem strategii edukacyjno-naukowej łączącej różne instytucje muzealne i kulturalne, w kontekście oddania do rąk odbiorcy doskonałych narzędzi poznania. Ciężar gatunkowy działalności przesuwa się więc znacząco w stronę edukacyjnej formy oddziaływania. 

     Jeden z kluczowych wniosków pokazał konieczność przeorientowania zarówno struktury wewnętrznej, jak i zakresu oddziaływania bezpośredniego Muzeum poprzez ich rozbudowę o aspekt edukacyjno-kulturoznawczy. 

     W procesie analizy i podsumowań sprawozdawczych podkreślono, że działalność merytoryczna musi się jednak sprowadzać do realizacji celów statutowych muzeum, które w sposób precyzyjny określają hierarchię działań muzealnych. Hierarchia ta nie może i nie powinna ulec znacznemu przewartościowaniu, ponieważ w zakres działalności podstawowej wchodzi przede wszystkim pozyskiwanie, opracowywanie i dbałość o zachowanie zbiorów, działalność edukacyjna jest zaś elementem dodatkowym. 

     Nowe podejście oparte z jednej strony o doświadczenia zachodnioeuropejskie, z drugiej zaś o własne doświadczenia z okresu pierwszych pięciu lat działalności, jednoznacznie wskazały na potrzebę połączenia głównych zadań muzeum z działaniami edukacyjnymi. 

     Zasadne stało się wyznaczenie obszarów wzajemnego oddziaływania i określenie sposobów wykorzystania ich potencjałów. Taki sposób rozumienia zadań, jakie stoją przed nowocześnie pojmowaną instytucją muzealną, wskazywał zarówno na nowe metody pracy, jak i na weryfikacje dotychczasowej oferty muzealnej. 

     Muzeum Miejskie w Żorach dokonało analizy pierwszych pięciu działalności 2001-2005 w celu diagnozy kondycji instytucji oraz rejestracji dobrych i złych stron wdrażanych pomysłów. Strategia działania w tym okresie oparta została o dwie wytyczne wzajemnie ze sobą powiązane - udowodnienie organizatorowi, gminie miejskiej Żory sensu powołania muzeum oraz intensyfikację działań edukacyjnych jako nadrzędnego argumentu celowości. Kluczowym rozwiązaniem, które zastosowano w sposób testowy był system działań projektowych. 

     Potwierdzeniem zasadności takiego rozwiązania były nie tylko dane statystyczne, ale również nagrody uzyskane za wdrożone projekty edukacyjne: 2001 - Indywidualna Nagroda Dyrektora Centrum Animacji Kultury w Warszawie za projekt programu „Bliżej Afryki"; 2002 - European Label Agencji Socrates za projekt edukacyjny „JA - TY - MY MOI - TOI - NOUS" za innowatorskie wprowadzanie języków obcych do zajęć; 2003 - Wyróżnienie w Konkursie na Najważniejsze Wydarzenie Muzealne Roku „Sybilla 2003" Ministerstwa Kultury i Sztuki za dwuetapowy projekt edukacyjny „JA - TY - MY MOIS - TOIS - NOUS", „Sztuka - interaktywna droga poznania".

      Analiza danych statystycznych wykazała znaczny wzrost odwiedzin w czasie trwania projektu (średnio licząc w zależności od wielkości projektu: od 1500 do 5000 odbiorców w okresie trwania projektu, tj. od 2 do 5 miesięcy). 

      Analiza wszystkich przedsięwzięć edukacyjnych i kulturalnych podjętych w okresie 2001-2005 wykazała przede wszystkim: wzrost zainteresowania działaniami projektowymi, zwłaszcza ze strony szkół, brak stałej oferty otwartej skierowanej do dorosłego odbiorcy;, słabość działań promocyjnych na terenie miasta. 

      Analiza okresu wdrożenia wykazała, że: należy rozwinąć system działań projektowych, zrównoważyć skalę i wymiar działań obu działów gromadzących zbiory regionalne i pozaeuropejskie, dostosować i rozwinąć ofertę do wymagań współczesnego odbiorcy, zwiększyć udział funduszy zewnętrznych warunkujących realizację działań - nowoczesne sposoby finansowania działań instytucjonalnych, wykreować nowe sposoby reklamy działań muzealnych. 

     Kierując się wnioskami z przeprowadzonej analizy, muzeum opracowało Zintegrowany Plan Rozwoju, który stanowić miał bazę działań muzealnych na kolejnych pięć lat - 2006-2010, uwzględniając wszystkie zalecenia analityczne. 

     Zintegrowany Plan Rozwoju Muzeum Miejskiego w swoich podstawowych założeniach dążył do budowy oferty: otwartej, ujednoliconej, opartej o rzetelny warsztat naukowy,   realizowanej przede wszystkim poprzez projekty kulturoznawczo-edukacyjne.  

      Konstrukcja wszelkich działań muzealnych opierać się będzie o ich usługowy charakter wynikający z przyjętych zasad. Taka hierarchia wartości umożliwi szersze otwarcie instytucji muzealnej na nowe sposoby kontaktu z odbiorcą (nie tylko na terenie siedziby muzeum). 

     Muzeum konsekwentnie realizowało zadania zmierzające w stronę muzealnictwa dostosowanego do potrzeb świata współczesnego, do europejskiego poziomu organizowanych imprez oraz usług świadczonych na rzecz społeczności lokalnej. Otwartość, którą strategia działania podkreślała, miała zbudować krąg osób związanych z muzeum poprzez uczestnictwo w jego ofercie, nie tylko tej edukacyjnej.  

     Zadaniem priorytetowym dla muzeum była intensyfikacja działań na rzecz stworzenia oferty atrakcyjnej merytorycznie i w atrakcyjny sposób realizowanej, z dbałością o estetykę i nowatorstwo projektów graficznych, wreszcie atrakcyjnej, bo opartej na nowoczesnych metodach działania i komunikacji, przyciągających odbiorcę w różnym wieku. 

     Zgodnie z wytycznymi strategii muzeum stało się instytucją kultury, ale kultury poddanej weryfikacji naukowej, rozbudowanej o wiedzę podaną w sposób łatwy i przyjemny. Taka tendencja od lat zauważalna była w polityce kulturalnej Europy Zachodniej w stosunku do instytucji muzealnych w małych miejscowościach, a zastosowane rozwiązania przyniosły wysoce zadowalające efekty. 

      Zintegrowany Plan Rozwoju Muzeum w kontekście działania projektowego zakładał: 

•      realizację dwóch otwartych projektów kulturoznawczo-edukacyjnych w ciągu roku, z uwzględnieniem podziału naprzemiennego pomiędzy działy: Historii i Kultury Regionu oraz Kultur Pozaeuropejskich, 

•      alternację działań projektowych pomiędzy działami, która skutkowała roczną dominacją w planach merytorycznych muzeum, 

•      ścisłe powiązanie działań merytorycznych z promocyjnymi w celu wypracowania jednorodnej strategii, 

•      rozwinięcie oferty internetowej z uwzględnieniem realizacji: Wirtualnego Muzeum Wielokulturowości oraz Żorskiego Portalu Edukacyjnego, 

•      rozwinięcie i intensyfikację działań naukowych, nie tylko na poziomie badawczym, ale przede wszystkim konferencyjno-wydawniczym, 

•      ścisłą współpracę z instytucjami miejskim przy realizacji projektów zewnętrznych. 

     Celem pośrednim wdrożonego systemu projektowego było: 

•      zapewnienie szerokiej gamy usług kulturalno-usługowych i oświatowych dla mieszkańców Żor, okolic i regionu, 

•      współdziałanie różnych instytucji i stowarzyszeń,  

•      szeroka i wielostronna promocję muzeum i miasta. 

     Zastosowana w systemie działań projektowych „Teoria jednego projektu" zakładała: 

1.      charakter kulturoznawczo-edukacyjny, ukazujący za pomocą różnych środków komunikacji antropologiczną ideę „jedność w różnorodności" kultur świata, 

2.      przedstawienie w jak najszerszej perspektywie odmienności kulturowych; stawianie pytania „Kim jesteśmy?", „Jak żyjemy razem?", na podstawie wybranych przykładów w sposób łatwy i przystępny miała tłumaczyć zawiłości i niezrozumiałości zjawisk kulturowych, 

3.      charakter interdyscyplinarny, wykorzystujący wiedzę różnych dziedzin nauki (geografia, etnologia, antropologia, sztuka, film i teatr, muzyka) w celu pełniejszego i wnikliwszego zaprezentowania tematu, 

4.      podjęcie dialogu kulturowego oraz próbę zmierzenia się z odpowiedzią na pytanie o podłoże takiej różnorodności kulturowej oraz jej wyjaśnienie, 

5.      konfrontację wiedzy już posiadanej, przyswojonej za pomocą różnych środków przekazu z realiami życia codziennego i kultury, prezentowanymi w formie zróżnicowanej metodologicznie, 

6.      wieloetapowość zamkniętą w dłuższym okresie, co pozwalało na szerszy i wnikliwszy kontakt z problematyką projektu, 

7.      charakter otwarty - konstrukcja pozwalała na udział zarówno grup szkolnych, jak i osób indywidualnych, 

8.      otwartość oferty zróżnicowanej pod względem zawartości merytorycznej i dostosowanej do wieku odbiorcy, 

9.      nacisk na pracę edukacyjną, stanowiącą zasadniczy element teorii - tworzenie solidnych podstaw „myśli narracyjnej" (odbiorca może działać ze świadomością akcji, w której jest zanurzony). 

      Wdrożenie pełnego systemu projektowego, realizowanego w ramach Zintegrowanego Planu Rozwoju, zgodnie z „Teorią jednego projektu",   rozpoczęto w roku 2006.  

     Wdrożenie polegało na: 

1.      ustaleniu harmonogramu realizowanych projektów w perspektywie przynajmniej dwóch lat, 

2.      zapisaniu w planach rocznych instytucji dwóch projektów powiązanych z działami merytorycznymi: Działem Historii i Kultury Regionu oraz Działem Kultur Pozaeuropejskich, 

3.      wyznaczeniu kierowników projektów, 

4.      nawiązaniu współpracy z osobami i instytucjami zaangażowanymi w realizację, 

5.      opracowaniu programu, kalendarza oraz kalkulacji budżetów, 

6.      podsumowaniu i ewaluacji projektów. 

     Każdorazowo kontent projektowy zawierał: działania wystawiennicze, działania edukacyjne, prezentacje kulturowe oraz koncert / działanie finałowe podsumowujące projekt. 

     Ważnym elementem działań projektowych były towarzyszące im wystawy, które „budowały" scenografię dla wszystkich działań projektowych, stanowiąc dodatkowy bodziec poznawczy, ale również metodę pracy. 

     Projekty realizowane były przez działy merytoryczne w ramach podstawowej działalności edukacyjnej i miały na celu uzupełnienie i wzbogacenie wiedzy pozyskiwanej w szkole. Jednocześnie ich zadaniem było przyciągnięcie do muzeum jak najliczniejszej grupy odbiorców - uczniów szkół podstawowych. Efektem działań edukacyjnych były kolejne tomy Edukacyjnych Zeszytów Muzealnych. 

     Projekty w znaczącej mierze finansowano ze środków muzeum. Dodatkowe fundusze pozyskiwano od przedstawicielstw państw kulturowo powiązanych z podejmowanymi działaniami oraz od współpracujących instytucji. 

     Jako ważny element projektów uznano język przedstawianego kręgu kulturowego. Był on przedmiotem nie tylko zajęć warsztatowych, ale w formie ludycznej wprowadzano go na wszystkich stopniach realizacji. 

      Podstawowe założenia projektów uwzględniały: 

•      otwarty charakter działań edukacyjnych (dla wszystkich typów szkół i różnych grup wiekowych) o nieograniczonym zasięgu oddziaływania, choć ze względu na problem dojazdu miał zasięg przede wszystkim regionalny, 

•      pełną dostępność dla odbiorcy indywidualnego, który jest ciekawy świata i doświadczeń związanych z jego poznaniem; w ten sposób, poprzez swoją bogatą i różnorodną ofertę zapewniono nie tylko edukację na poziomie szkolnym, ale przede wszystkim wiedzę na poziomie przyjemności i estetycznych przeżyć. 

     Projekty były zróżnicowane metodologicznie, podczas ich realizacji stosowano bogatą skalę metod pracy, z uwzględnieniem najnowszych technik pracy z uczniami, wprowadzono różnorodne środki przekazu informacji, wykorzystując język słowa, obrazu i dźwięku.  

     W trakcie zajęć wykorzystywana była: literatura piękna i naukowa w różnej formie literackiej, dokumentacja fotograficzna, pokazy multimedialne, fragmenty filmów dokumentalnych i fabularnych, współczesne wiadomości prasowe i telewizyjne. 

     Do współpracy zapraszano specjalistów w dziedzinach powiązanych z realizowanym zadaniem, podróżników oraz ludzi popularnych i znanych. Celem takiego zróżnicowania było zaprezentowanie wielości spojrzeń oraz możliwość podjęcia dyskusji na różnych poziomach poznania - zarówno specjalistycznym, jak i ludycznym.  

     System działań projektowych oparty o projekty kulturoznawczo-edukacyjne realizowane cyklicznie, z uwzględnieniem podobnych zasadach konstrukcyjnych oraz rozbudowaną formułę metodologiczno-naukową pozwolił na uzyskanie szerszego spojrzenia na prezentowaną tematykę oraz przyzwyczaił odbiorcę do określonego sposobu współpracy. 

     Zrealizowane projekty miały charakter laboratoryjny, pozwalający na samodzielne doświadczanie przez odbiorcę poszczególnych problemów, pozwalający poprzez szereg metod i środków stosowanych tłumaczyć zjawiska natury historyczno-społeczno-kulturowo-językowej. Podkreślano rolę i funkcję języka w procesie poznawczym. Interdyscyplinarność projektów i ich wielowymiarowość, z uwzględnieniem częstej zmiany scenografii, dała pewność nie tylko pogłębionego podłoża metodologicznego, ale przede wszystkim służyła rozwijaniu różnorodnych umiejętności naukowego badania i doświadczania odbiorcy. Pośrednią korzyścią z realizacji tego typu przedsięwzięcia było nawiązywanie partnerstw z innymi instytucjami. 

     Ważnym aspektem realizowanych projektów był ich wielokulturowy charakter. Pozwolił on na eksperyment spojrzenia w kontekście nie tylko jedności kulturowej, ale przede wszystkim wewnętrznej różnorodności. Cykl projektów realizowany był zgodnie z podejściem współczesnej antropologii kulturowej, widzącej w charakterze podobnych struktur „jedność w wielości i wielość w jedności". 

     Projekt realizowano zgodnie z ideą „ścieżki edukacyjnej", angażującą dzieci i młodzież do wysiłku, a nie biernego odbioru. Skonstruowana w taki sposób, aby wciągnąć odbiorców do gry dydaktycznej, zawierała strategię działań wymuszającą na grupach udział w całym ciągu zajęć i warsztatów. To warunkuje pogłębianie przyswajanej wiedzy oraz możliwość jej sprawdzania.  

     Zastosowane rozwiązanie projektowe w znaczący sposób wpłynęło na ogólną statystykę odwiedzin i ich charakter (grupy wracały na kolejne zajęcia), ale przede wszystkim na jakość wiedzy przekazywanej w ramach działań projektowych. W okresie 5 lat realizacji systemu z oferty muzeum w ramach działań projektowych (zrealizowano 7 projektów) skorzystało około 20 000 odbiorców. Co stanowiło ponad 25 proc. wszystkich odbiorców. Pod uwagę należy wziąć jednak fakt, że w skali roku realizowane były 2 projekty, które generowały prawie 40 proc. ogólnej statystyki odbiorców oferty muzealnej. Jeżeli zaś uwzględnić okres  realizacji (średni czas trwania projektu wynosi 2 miesiące), znaczenie statystyczne projektów jest nie do przecenienia - zapewniły wzrost o ponad 112 proc.  statystyki rocznej w okresie badawczym 2001-2006. 

•      Liczba uczestników zajęć w muzeum na 1000 mieszkańców w 2006 r. (rok wdrożenia) wyniosła 6 mieszkańców. Liczba ta wzrosła w stosunku do roku 2001 o 4 osoby, co stanowi wzrost o 300 proc. (2 mieszkańców w roku 2001). 

•      Liczba zajęć w muzeum na 1000 mieszkańców w 2006 r. wyniosła 0,48. Liczba ta wzrosła w stosunku do roku 2001 o 0,4 (0,08 w 2001 r.) - co stanowi wzrost o 600 proc. 

     Przy realizacji projektów z zakresu kultur pozaeuropejskich muzeum współpracowało z ambasadami i przedstawicielstwami państw pozaeuropejskich. Efektem współpracy były nie tylko projekty edukacyjne, ale również wydawnictwa edukacyjne. 

     Ważnym elementem projektów była nauka języków obcych, którą w sposób ludyczny wprowadzano jako element integralny projektów. 

     Jednym z efektów realizacji systemu działań projektowych była współpracę z Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz Fundacją Edukacja dla Demokracji w sprawie szkoleń i współpracy z organizacjami pozarządowymi w ramach promowania edukacji rozwojowej. 

     Po przerwie związanej z budową siedziby stałej muzeum powrócono w roku 2016 do systemu działań projektowych w nowej formule jakościowej (w załączeniu raport z realizacji). Analiza porównawcza projektów wyjściowych z tymi realizowanymi w nowej formule jednoznacznie potwierdza sensowność i zasadność funkcjonowania systemu projektowego w małych ośrodkach muzealnych oraz podkreśla ich rolę w budowaniu marki muzeum i znaczenie wizerunkowe dla miasta. 

     Poddając analizie zmiany ilościowe, ale przede wszystkim jakościowe działalności muzeum w okresie 20 lat jego funkcjonowania w oparciu o system projektowy, należy podkreślić skuteczność podjętych działań i ich wpływ na zakres osiągnięcia również celów pośrednich. 

     Co roku muzeum zapewnia rozbudowaną ofertę usług kulturalno-edukacyjnych, na które składają się działania związane z realizacją projektów kulturoznawczo-edukacyjnych oraz stała oferta (cykliczna). W związku z organizacją wystaw stałych zdecydowano o podporządkowaniu działań projektowych dwóm stałym programom wystawienniczo-naukowym - odpowiednio - dla Działu Historii i Kultury Regionu program „Nasza tożsamość", dla Działu Kultur Pozaeuropejskich program „Polskie poznawanie świata". Stanowią one filary dla kolejnych, nowych projektów.  

     W okresie 20 lat osiągnięto wzrost oferty o 500 proc. 

     W latach 2001-2005 realizowano projekty, których jedynym odbiorcą były dzieci i uczniowie szkół żorskich oraz okolicznych miast. Średnia liczba propozycji spotkań zawartych w ofercie projektowej wynosiła - 8 (oferta realizowanych lekcji i warsztatów). 

     W latach 2006-2011 realizowano projekty dedykowane również osobom dorosłym. Średnia liczba spotkań w ofercie projektowej wynosiła 20 (oferta realizowanych lekcji i warsztatów oraz wykładów, prelekcji itp.). 

     Dane dla lat 2001-2011 dotyczą jednego roku, podczas którego realizowane są 2 projekty. Liczba spotkań jest tożsama z liczbą propozycji pojedynczych tematów. 

     W latach 2016-2019 realizowano projekty otwarte dla szerokiej grupy odbiorców, ale istniała również stała oferta spotkań dla dorosłych i dzieci realizowana w cyklach. Średnia liczba spotkań pełnej oferty wynosiła - 40. Dane dotyczą jednego roku, podczas którego realizowane są 2 projekty oraz stała oferta 10 spotkań cyklicznych. 

     W obszarze "Kultura i rekreacja", w portalu smup.gov.pl, dla opisywanych usług wyodrębnione zostały wskaźniki takie jak m.in.: 

•      ilościowe: liczba publicznych muzeów i galerii sztuki na 10 000 mieszkańców, liczba zrealizowanych wystaw w publicznych muzeach i galeriach sztuki na 1000 mieszkańców, liczba uczestników zajęć w instytucjach kultury na 1000 mieszkańców, liczba zajęć w instytucjach kultury na 1000 mieszkańców; 

•      jakościowe: liczba zwiedzających wystawy w publicznych muzeach i galeriach sztuki na 1000 mieszkańców; 

•      dostępność: odsetek muzealiów udostępnionych cyfrowo w danym roku 

•      efektywność kosztowa: wydatki na animację i edukację kulturową ze strony JST na 1000 mieszkańców.  

     Analiza tych wskaźników, w dalszej perspektywie rozwoju opisywanej innowacji, pozwoli szerzej spojrzeć na ten obszar i ułatwi jego monitorowanie w skali kraju.  

     Wdrożone rozwiązanie bazowało nie tylko na zasobach własnych muzeum, ale zakładało również współpracę i wykorzystanie potencjału innych instytucji. W okresie 20 lat funkcjonowania można zauważyć wzrost znaczenia współpracy z instytucjami ponadregionalnymi i zagranicznymi. W ciągu 20 lat nawiązano kooperację z ponad 50 różnego typu podmiotami. W okresie 2001-2011 bazowano na współpracy z lokalnymi instytucjami i przedstawicielstwami państw pozaeuropejskich. W okresie 2016-2019 zauważalny jest wzrost znaczenia współpracy ponadregionalnej z liczącymi się instytucjami muzealnymi oraz z zagranicznymi stowarzyszeniami oraz instytucjami muzealnymi i naukowymi.  

     Taka tendencja świadczy o wzroście znaczenia działań muzealnych i podniesieniu ich rangi, co zapewnia szeroką i wielostronną promocję muzeum i miasta. 

     Organizacja projektu kulturoznawczo-edukacyjnego była zadaniem generującym niewysokie koszty bezpośrednie - realizacja jednego kosztowała średnio ok. 15 000 zł. 

     W przypadku Muzeum Miejskiego w Żorach stanowiło to około 3-3,5 proc. dotacji podmiotowej (473 000,00 zł) przekazanej przez organizatora gminę miejską Żory. 

     Kosztami pośrednimi niewliczanymi do ogólnych kosztów projektowych były: wynagrodzenie pracownika (najczęściej był to kierownik projektu) oraz koszty użytkowania i utrzymania pomieszczeń. 

     Koszty obejmowały przede wszystkim: zakup materiałów plastycznych, transport/delegacje, wynagrodzenia z tytułu umów zleceń i o dzieło, usługi graficzne, druk. 

•      Myślenie projektowe powinno zostać oparte o dobry pomysł, którego znacznikiem jest między innymi tytuł projektu. Pomysł - idea projektowa powinny mieć podłoże naukowe. 

•      Pamiętać należy, że nauka nie jest karą, a przyjemnością i to od organizatora projektu zależy, jak będzie traktowany. 

•      Planowane działania powinny obejmować jak najszersze spektrum działań o zróżnicowanym charakterze, nie należy ograniczać się tylko do wybranych aspektów. 

•      Nie można oszczędzać na kosztach realizacji - zakładane środki bardzo często można zredukować poprzez zewnętrzne źródła finansowania. 

•      Wszystkie działania muszą być bezwzględnie oparte o dobrze opracowane scenariusze oraz przygotowane pod względem organizacyjnym. 

•      Za sukces projektu odpowiedzialni wszyscy realizujący go pracownicy - nie może więc dojść do sytuacji unikania odpowiedzialności za jego realizację - dobry projekt to dobra ocena wystawiona instytucji. 

•      Myślenie projektowe nie może być myśleniem sztywnym, powinno być dostosowane do zmieniających się realiów i wymagań odbiorcy. 

•      Dobre monitorowanie projektu pozwoli wyczuć jego słabe i mocne strony - statystyka jest tego bezpośrednim wyznacznikiem.  

•      W monitoringu zmian na każdym etapie zarządzania usługami publicznymi profesjonalne wsparcie stanowi portal smup.gov.pl, gdzie w obszarze "Kultura i rekreacja" znajduje się baza danych z jednostek samorządu lokalnego oraz wskaźniki opisujące te usługi. Dane można dowolnie agregować i porównywać. 

•      Nawiązywanie osobistych relacji z naukowcami, podróżnikami, przedstawicielami partnerskich instytucji będzie bardzo pomocne w przypadku realizacji kolejnych projektów. 

•      Ważnym elementem ewaluacji projektu jest wydawnictwo podsumowujące jego efekty.