Budowanie kompetencji do współpracy międzysamorządowej i międzysektorowej jako narzędzi rozwoju lokalnego i regionalnego
Strona główna
Usługi społeczne
Usługi techniczne
Rozwój instytucjonalny
Efektywność energetyczna
Współpraca JST-NGO
Współpraca między JST
» Praktyki
Dialog społeczny
SMUP
Mapa Praktyk
Inne bazy danych
Publikacje i dokumenty
Portal jst.org.pl

1.665.448
gości odwiedziło nas
od 1 kwietnia 2008 r.

Wsparcie udzielone przez Norwegię, Islandię
i Lichtenstein

 Współpraca między JST : Praktyki
Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego

.:   Skrót i Metryka -> Pełna prezentacja   :.


Opis sytuacji przed wdrożeniem

W 1992 r. wójt Brodnicy i burmistrzowie: Śremu, Dolska, Książa Wlkp., Kórnika i Czempinia zainicjowali cykl spotkań mających na celu zidentyfikowanie problemów do rozwiązania przez nowo powstałe samorządy lokalne. Zostały nakreślone ramy współpracy w obszarze wspólnej promocji gospodarczej i powołano zespół ds. Promocji Gospodarczej Miasta i Gminy Śrem, w skład którego weszli przedstawiciele gmin regionu śremskiego, lokalnych instytucji i biznesu. Pierwotnie celem porozumienia miała być wspólna promocja gospodarcza i turystyczna, z biegiem lat współpraca ta poszerzała się o kolejne obszary działań, w tym głównie gospodarcze. Dziś Unia szeroko zakrojoną działalnością potwierdza zasadę, że razem można: więcej, lepiej, szybciej i efektywniej, bo wspólne działanie przynosi efekt synergii.

Opis ogólnego podejścia i szczegółowych zadań

Od początku swego istnienia Unia intensywnie działa w wielu sferach życia publicznego poszczególnych gmin w niej zrzeszonych – gospodarczej, społecznej, ekologicznej i przestrzennej. Podejmując swoje działania, nie tylko wpływa pozytywnie na zmiany w regionie śremskim, ale także integruje i pobudza do aktywności społeczność lokalną, zamieszkującą poszczególnie gminy Unii Gospodarczej Regionu Śremskiego.
Celem Stowarzyszenia jest wspieranie idei samorządu terytorialnego, prowadzenie działań polegających na obronie wspólnych interesów członków stowarzyszenia, a ponadto czynne uczestniczenie w życiu publicznym i społeczno - gospodarczym, przede wszystkim obejmującym obszary działania członków stowarzyszenia. Ponadto celem stowarzyszenia jest podejmowanie działań w szczególności zmierzających do rozwoju gospodarczego regionu objętego działalnością stowarzyszenia oraz przeciwdziałanie bezrobociu.

Stowarzyszenie zostało zarejestrowane 3 marca 2004 r. i jest kontynuatorem działalności prowadzonej przez Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości – zakładu budżetowego gminy Śrem (1994 r.)  oraz  porozumienia komunalnego gmin działających pod nazwą Unia Gospodarcza Miast Regionu Śremskiego (1992 r.). Przez pierwsze dwa lata celem Unii było prowadzenie wspólnych działań promocyjnych gmin, które zmierzały do nawiązania współpracy gospodarczej oraz kreowały lokalną przedsiębiorczość. W 1995 r. zostało podpisane porozumienie komunalne pomiędzy sześcioma gminami: Brodnicą, Czempiniem, Dolskiem, Kórnikiem, Książem i Śremem, w ramach którego gminy podjęły decyzję o wspólnym prowadzeniu działań publicznych zmierzających do stymulowania rozwoju gmin i aktywizacji gospodarczej. Porozumienie dało początek budowaniu idei „Partnerstwa dla Rozwoju”, w ramach którego realizowano m.in. prowadzenie promocji w kraju i za granicą, współdziałanie z instytucjami zajmującymi się problematyką zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu i łagodzenia jego skutków, tworzenie i obsługę systemu wsparcia finansowego oraz prowadzenia działalności doradczej i szkoleniowej.
Od 1995 do 1998 r. trwały prace nad opracowaniem Strategii Rozwoju Gospodarczego dla Unii, którą gminy przyjęły uchwałami rad.  Był to pierwszy w Polsce program gospodarczy opracowany dla kilku współpracujących ze sobą gmin w ramach „Polsko-Brytyjskiego Programu Wspierania Samorządów Lokalnych” sponsorowanych przez brytyjski fundusz Know-How.
W 1999 roku, po reformie administracyjnej, Unia zabiegała o rozszerzenie składu członków porozumienia o powiat śremski oraz zaproponowała obszary współpracy w zakresie: zwalczania bezrobocia, promocji i rozwoju funkcji turystycznych oraz rekreacyjnych, opieki społecznej, oświaty i kultury. Udało się to dopiero w 2003 r., kiedy to odbyło się spotkanie założycielskie stowarzyszenia pod nazwą Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego, a jego członkami zostali: powiat śremski oraz cztery gminy - Brodnica, Dolsk, Książ Wielkopolski i Śrem.
Stowarzyszenie nieustannie rozwija się i rozszerza zakres prowadzonych działań na sąsiednie obszary, współpracując z jednostkami samorządu lokalnego i instytucjami otoczenia biznesu. We wrześniu 2012 r. skład członkowski Stowarzyszenia powiększył się o gminę Krobia z powiatu gostyńskiego.
Podjęcie współpracy w ramach stowarzyszenia przez jednostki samorządu lokalnego dało początek wielu innym porozumieniom np. w zakresie: gospodarki komunalnej, energetycznej, kanalizacyjnej, co okazało się dobrą praktyką wymiany doświadczeń i racjonalizacji nakładów finansowych.

Najważniejszym celem i zadaniem Stowarzyszenia było i jest wdrażanie idei partnerstwa dla rozwoju, a przede wszystkim integracja działań; niepowielanie się, a tworzenie wspólnych efektywnych rozwiązań w zakresie zarządzania, zarówno finansami, jak i zasobami ludzkimi, materialnymi, aby wspólnie tworzyć gotowe produkty czy projekty. Kluczowy jednak był i nadal pozostaje rozwój przedsiębiorczości, pojmowanej zarówno w kategoriach społecznych, tj. ludzkiej aktywności, jak i gospodarczych - jako niezbędny warunek rozwoju przynoszącego poprawę bytu lokalnej społeczności i nadrzędny cel działań władz lokalnych -stając się przełomem w metodach działania gmin.

Fundusz pożyczkowy jako przykładowe działanie Unii

Początkowe ukierunkowanie działalności na osoby podejmujące działalność gospodarczą i szkolenia dla społeczności, z czasem zmieniło swoje oblicze. Coraz większe zapotrzebowanie na specjalistyczne usługi, uwarunkowane koniecznością dostosowania naszych klientów do potrzeb nowoczesnej gospodarki, spowodowało wprowadzanie coraz to nowszych rodzajów usług.
Rozwój przedsiębiorczości jako jedno z zadań przypisanych samorządom jest istotnym aspektem  rozwoju społeczno – gospodarczego danego regionu. Rozwój regionu nie dokonuje się tylko dzięki pozyskiwaniu inwestorów, choć niewątpliwie jest to kluczowe, ale dodatkowo powoduje powstanie efektu mnożnikowego. Nowe  przedsiębiorstwa to nowe miejsca pracy, zmniejszenie bezrobocia, a dalej podwyższenie poziomu życia społeczności, itp. Nie byłoby to jednak możliwe bez odpowiedniego otoczenia biznesu i jego oferty usługowej. Stowarzyszenie jest partnerem dla przedsiębiorców i osób otwierających biznes, a dzięki wspólnej inicjatywie kilku samorządów, wszelkie działania na rzecz przedsiębiorczości mogą być bardziej efektywne, bo realizowane wspólnie i kompleksowo.

Stowarzyszenie w ramach obsługi przedsiębiorców i osób rozpoczynających działalność od lat prowadzi działalność informacyjno-doradczą związaną z prowadzeniem biznesu, zarządzaniem oraz jego finansowaniem. Ta działalność pozwoliła zidentyfikować lukę finansową, zwłaszcza u tych najmniejszych i najkrócej działających podmiotów, które zazwyczaj nie mogą̨ liczyć na uzyskanie kredytu bankowego, a ich finansowanie pozostaje dużym wyzwaniem. Zapotrzebowanie polskich firm na kapitał zewnętrzny jest wciąż spore. Dlatego też, obserwując i analizując zapotrzebowanie na finansowanie zewnętrzne, postawiliśmy sobie za cel utworzenie swojego funduszu, dzięki któremu mogliśmy udzielać pożyczek na rozwój działalności. Dzięki funduszowi pośrednio przyczyniliśmy się do rozwoju regionu, pozyskania inwestorów, tworzenia nowych miejsc pracy itp. Z czasem katalog odbiorców finansowania został rozszerzony, a to dzięki pozyskaniu wsparcia na kolejny fundusz pożyczkowy, tym razem wspierający osoby podejmujące działalność. Okazuje się, że zapotrzebowanie stale rośnie i to w zaskakująco szybkim tempie. Taki rodzaj oferowanego wsparcia jest bardzo pożądany przez klientów, przede wszystkim z uwagi na znacznie łatwiejszy dostęp do środków oraz atrakcyjniejszą w stosunku do banków komercyjnych ofertę. Staramy się również zapewnić klientowi kompleksową obsługę i w razie poszukiwania odmiennej niż dostępna u nas formy wsparcia finansowego czy wsparcie w kwocie wyższej, kierujemy klienta do innych funduszy. Celem jest wspólna obsługa danego klienta, która m.in. skraca czas całej procedury. Przykładowo, w ramach łączenia pozyskania wsparcia pożyczkowego i poręczenia przez fundusz poręczeniowy, ocena jest dokonywana często na podstawie tego samego zestawu dokumentów.
Taki model wsparcia pozwala na szybszy rozwój przedsiębiorstw - z jednej strony zapewnia się kompleksową obsługę merytoryczną, a z drugiej - również i wsparcie finansowe. Szczególne preferencje uzyskają mikro- i małe firmy znajdujące się w początkowej fazie funkcjonowania, a także firmy powstające na obszarach o niskiej aktywności gospodarczej lub na terenach wiejskich. Dla nich bowiem problemem, obok braku kapitału, jest także brak doświadczenia i umiejętności efektywnego zarządzania firmą, brak „dobrych praktyk” czy ograniczony dostęp do specjalistycznych szkoleń lub usług doradczych w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej.
Większość naszych pożyczkobiorców to mikroprzedsiębiorstwa, o stosunkowo krótkim okresie działalności, głównie działający w obszarze usług i pochodzący z terenów wiejskich. Taka struktura klientów potwierdza słuszność podjętych założeń i próbę wypełniania luki kapitałowej w postaci finansowania tych podmiotów, które nie otrzymałyby komercyjnych kredytów bankowych z uwagi na brak historii kredytowej i zabezpieczeń odpowiedniej wysokości. Nasze podejście do wymagań wobec klientów ma też w pewnym sensie na celu zmianę postrzegania MSP przez sektor bankowy i traktowanie go jako wiarygodnego klienta. Staramy się być partnerami dla przedsiębiorców, którzy mogą do nas przyjść, porozmawiać, poradzić się.

Promocja regionu w kraju i za granicą – jedno z zadań Unii

Promocja regionu w kraju i zagranicą od początku była ważnym zadaniem Stowarzyszenia. Do dziś jest ono realizowane, m.in.  poprzez udział w targach i wystawach, opracowywanie i sprzedaż folderów, map, informatorów i innych wydawnictw oraz poprzez współpracę z mediami. Przykładowe działania to:
• Wydawanie materiałów informacyjno-promocyjnych, takich jak ulotki informacyjne, kalendarze, teczki,   piłki plażowe z logo Stowarzyszenia;
• Opracowanie i wydanie folderów, przewodników, map, widokówek i innych publikacji;
• Przygotowanie (w trzech wersjach językowych) prezentacji multimedialnej uwzględniającej działalność i usługi Stowarzyszenia oraz podstawowe informacje o regionie i najważniejsze walory gospodarcze i turystyczne gmin;
• Promocja poprzez uczestnictwo w wystawach, targach, wizytach krajowych i zagranicznych w innych gminach itp.
• Realizacja zadań wynikających z członkostwa w WOT: promocja regionu i branży turystycznej w wydawnictwach tematycznych, udział w projektach: „Kompleksowej promocji wiodących produktów turystycznych Wielkopolski” i „Kompleksowa promocja markowego produktu turystycznego Wielka Pętla Wielkopolski”, zamieszczanie aktualnych informacji z regionu o np. imprezach w newsletterze WOT i stronie internetowej www.wielkopolskatravel.pl, udział w bezpłatnych warsztatach dla informatorów (2011-2013);
• Promocja publikacji „Zachowanie lokalnego dziedzictwa – świątki przydrożne i kościoły w gminie Książ Wlkp., Zeszyt I” w Centrum Kultury w Książu Wlkp. (2007). Wystawa okolicznościowa podsumowująca projekt prezentowana w Muzeum Śremskim w okresie letnim, a następnie w gminach ościennych (2010);
• Udział w tworzeniu odcinka o Wielkopolsce w programie TVP 2 pt.: „Nie ma jak Polska”, w ramach którego przygotowano materiał o: produkcie turystycznym – Centrum Hippiki Jaszkowo, mikroregionie folklorystycznym Biskupizna, turystyce wodnej i rowerowej – Promenada w Śremie i Dolsku (2013).   

Rezultaty wdrożenia narzędzia

Od początku funkcjonowania Unia zmieniała i poszerzała swoją ofertę, dostosowując ją do potrzeb lokalnej społeczności, a do najważniejszych rezultatów można zaliczyć:
1. opracowanie i wdrożenie strategii rozwoju turystycznego, pionierskiego w Polsce  rozwiązania obejmującego realizację działań wspierających rozwój funkcji turystycznych i rekreacyjnych na obszarze kilku gmin;
 podjęcie współpracy międzyregionalnej z Organizacją ds. Współpracy Międzynarodowej Kantonu Guichen w Bretanii, która trwa od ponad 15 lat, w ramach której społeczności lokalne prowadzą ożywioną wymianę doświadczeń o różnorodnej tematyce: od rolnictwa, poprzez przedsiębiorczość oświatę, kulturę, sport, a kończąc na zachowaniu lokalnego dziedzictwa;
 2. prowadzenie działalności związanej z przedsiębiorczością. Stowarzyszenie, mimo różnorodnych funkcji społecznych, jest przede wszystkim instytucją otoczenia biznesu. Od 2001 roku jest aktywnym członkiem Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Posiadając akredytację Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i wdrożony system zarządzania jakością, świadczy nieodpłatnie usługi: informacyjne, doradcze o charakterze ogólnym, szkoleniowe i finansowe zapewniając klientom dostęp do wysokiej jakości wystandaryzowanych usług. Naszymi klientami są głównie: mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz osoby zainteresowane podjęciem działalności gospodarczej.
3. prowadzenie usług finansowych – mając na uwadze dotychczasowe potrzeby firm oraz przyszły okres programowania z udziałem środków unijnych, Stowarzyszenie
wyspecjalizowało się w usługach finansowych. Od połowy

Oszacowanie nakładów poniesionych na realizacje projektu
Na budżet Unii Gospodarczej Regionu Śremskiego składają się:
- składka członkowska (4,62 zł od mieszkańca);
- dotacje pozyskane ze środków budżetu samorządu;
- dotacje pozyskane ze środków UE;
- przychody z tytułu prowadzonej działalności szkoleniowej (odpłatnej);
- przychody z tytułu prowadzonej działalności finansowej.
Zalecenia dla instytucji zainteresowanych replikacją

Aby osiągnąć wyznaczone cele i odnieść sukces, niezbędna jest wola i umiejętność współpracy decydentów samorządowych na danym terenie, pomimo różnych czynników dezintegrujących (takich jak np. różnice w rozwoju społeczno-gospodarczym, rywalizacja między JST czy ambicje).

.:   Skrót i Metryka -> Pełna prezentacja   :.

  Wsparcie udzielone przez Norwegię, Islandię i Lichtenstein  Norweski Związek
Władz Lokalnych
i Regionalnych